Pandemia ostean, 2020eko martxoan, Euskal Herriko hainbat kolektibo feminista Bizitzak Erdigunean izeneko plataformaren baitan elkartu ginen; feminismoen aurrean erantzun kolektibo eta artikulatu bat eraikitzeko asmoz sortu zen plataforma.

Bat egiten dugu prozesu honekin, emakume migratu eta arrazializatuak garen aldetik, eta etxeko langileak garen aldetik, funtsezko ekarpena egiten dugulako euskal gizartearen zaintza-premiei eusteko. Milaka emakume gara, migratuak eta arrazializatuak, hamarkadetan Euskal Herrian zaintza lanen zati handi bati eusten diogunak. Bereziki, baina ez bakarrik, barne erregimenean dauden lankideak. Zeinak bizi garen sistema kolonial, arrazista, kapitalista eta heteropatriarkal honen zati eta ondorio diren zapalkuntza eta diskriminazio harremanek zeharkatzen dituzten lan baldintzetan.

Horregatik uste dugu garrantzitsua dela greba honetan egotea eta ekarpenak egitea. Gure esperientzia, jakintza eta ikaskuntza kolektiboetatik abiatuta, gure presentzia aldarrikatuz subjektu politiko gisa, zaintza-eredu publiko eta komunitario berrirako proposamenak eginez. Hau izan da grebaren aldarrikapen nagusia eta Herri Akordioaren norabidea. Eta azaroaren 30etik harago, grebak maila desberdinetako konpromisoak planteatzen ditu guztiok inplikatzen gaituenak (erakunde mistoak, alderdi politikoak, sindikatuak, auzoko elkarteak…).

Zer dago jokoan? Norena da greba hau? Nola egiten da bide kolektiboa? Zer esan nahi du guretzat, etxeko langileen eta emakume migratuen presentzia handia duten zaintzako langileen – arrazializatuak eta prekarizatuak – kolektibo gisa, korapiloaren parte izatea erabakitzeak? Artikulu hau ozen pentsatuz idazten dugu, bidean goazen bitartean, komunean jartzen eta izendatzen goazen urratsak biltzen saiatuz.

Gauza asko eta oso garrantzitsuak direnak daude jokoan. Gure ustez, pandemiak aldaketak eragin zitzakeen, zaintza lanak egiten ditugunen baldintzak erdigunean jartzen zituztenak. Hori ez zen gertatu, sektore gisa gero eta okerrago ikusten dugu geure burua. Paperean eskubide batzuk aitortu dizkigute, baina praktikan kendu eta urratu egiten dizkigute. Etengabeko gehiegikeriak bizi ditugu, eta, gure kasuan, agian odoltsuenak dira; bereziki, beste aukerarik gabe, administrazio-egoera irregularrean dauden lankideentzat.

Etxeko langileoi gertatzen zaiguna ez da gure arazoa bakarrik. Ia denbora, prozesu eta zaintza lan guztiak , ikusezin bihurtzen eta gutxiesten dituen sistema oso baten sintoma eta azken katebegia gara. Eta ez da kasualitatea lan feminizatuak, arrazializatuak eta prekarizatuak izatea.

Ia denbora, prozesu eta zaintza lan guztiak , ikusezin bihurtzen eta gutxiesten dituen sistema oso baten sintoma eta azken katebegia gara.

Hori guztia eraldatzea premiazko lana da. Gure posiziotik  argi dugu egon nahi dugula… Euskal Herrian oso lan garrantzitsua egiten dugulako; etxeetan zaintza lanak egiten. Zaintza lan horiek ez lirateke soilik azpiegitura publiko irisgarri eta kalitatezko batetik hornitu beharko (bertan enplegu-nitxo hobeak ere aurki genitzake), baizik eta guk ere zainduak izatea behar dugulako eta behar izaten jarraituko dugulako adinekoak garenean…

Hona hemen arrazoi batzuk gu mugiarazten gaituztenak, greba hau gurea ere izateko:

I.   Greba prozesu gisa. Ez dugu gertakari handietan sinesten; inurri lana egiten dugu, denboraz eta pazientziaz. Guretzat, greba prozesu bat izaten ari da, non geure egoteko, izateko eta gure ahotsak, gorputzak eta kontakizunak ikusarazteko moduak deskubritzen ari garen. Hori ez da erraza, batzuetan erritmoak eta moduak ez dira gustatzen zaizkigunak, ezta eutsi ahal ditugunak ere. Greba perfektua ez den prozesua da, baina prozeusan egonda, garrantzitsuak iruditzen zaizkigun gauzen ekarpenak egiten ditugu. Gure ekarpena lehen pertsonan izaten ari da, ez biktimismotik, ez kritikatik, baizik eta inplikatuta gauden horizonte komuna eraikitzeko apustutik. Greba urrunetik dator, 2018ko eta 2019ko lanuzteetan langile gisa antolatzen hasi ginen asko, Abya Yalako gure lurraldeetan greba feministek bultzatuta…

II.  Greba ikasketa kolektibo gisa. Bidean, imajinatzen ez genituen gauzak ikasten ari gara: mugimendu feministatik, langile izatetik; eta, batez ere, zer egiteko gai garen ikasten ari gara. Beldur gara, asko; egunero xantaiak, mehatxuak, indarkeriak bizi ditugu, eta erakundeek alde batera uzten gaituzte… Badakigu babesgabetasun-egoerak protesta egiteko aukera mugatzen digula eta ahulago bihurtzen gaituela. Horregatik, gaudenok erabaki dugu egon nahi dugula, ez garela geldirik geratuko, ez diegu gustua emango. Grebarako eskubidea ez da errespetatzen gure sektorean, beste eskubide batzuk ere ez, eta aldarrikatzen ditugu… Gainera, greba hau azaroaren 30etik harago eta honantzago doa. Modu eta une asko daude egoteko, parte hartzeko eta entzunarazteko; eta ez ditugu alferrik galduko.

III.  Greba, orain arte ikusten ez ziren subjektuak eta borrokak barne hartzen dituen haustura-irekiera gisa. Ikaskuntza, halaber, aurrez pentsatutako ideiak haustea da, eta etxeko emakume langile gisa egoteko aukera bat ematea. Espazio propioak sortzen ari gara, eta horietan batasuna, indarra eta erradikaltasuna eraikitzen ari gara. Gugandik abiatzen gara, gertatzen zaiguna politizatuz eta greba elikatzen ari den kontakizun kolektibo bat eraikiz. Kontakizun hori, aldi berean, bertan egotea eskatzen dugun eskaera eta errealitateetara zabaltzeko klabean ehuntzen ari da, ohiko greba-eredu klasikoa hautsiz.

IV.  Greba aukera gisa. Guretzat greba hau aldaketarako aukera historikoa da, guztiok barne hartzen gaituena. Ilusioz eta arduraz hartzen dugu, jakinda ez dela prozesu erraza, eta gauza batzuek, etxeko langileak eta/edo emakume migratuak garen aldetik, gehiago kostatzen zaizkigula. Era berean, nolabaiteko erantzukizunez bizi dugu, atzetik datozen lankideengatik; guk aurkitu duguna baino hobea den zerbaitekin topo egin dezaten. Greba berpizteko aukera bat izaten ari da guretzat, inposatzen dizkiguten rol eta aurreiritziekin hausteko.

Greba feminista orokorra guztiona da, gurea da. Bide hori egiten ari gara, zailtasunekin, baina baita hunkitzen eta harrotzen gaituzten une askorekin ere. Komuna eraikitzeko apustutik ari gara, hainbat lurraldetako etxeko langileen arteko ekarpenak eginez. Gehiago artikulatzen ari gara, eta mugimendu feministako beste kolektibo batzuetako kideekin ere korapilatzen ari gara, pixkanaka talde horretako kide sentitzen baikara.

Horregatik guztiagatik, guk, etxeko langileen eta zaintza eta emakume migratu arrazializatuen eta prekarizatuen kolektibook, prozesu horren parte aktibo izatea erabaki dugu. Greba feminista orokorrarekin bat egiten dugu, ez dugulako kanpoan geratu nahi. Gure indarra erakutsiko dugu, ikusarazi eta entzun dezagun. Eta elkar ikusaraziz, elkar ikusiko dugu eta elkar ezagutuko dugu. Deseroso jartzen gaituzten gauzak izendatuz eta komunean jarriz eta zeharkatzen gaituzten indarkeriak desmuntatuz. Asko, dago jokoan. Guregatik, beste batzuengatik, bizitza osoa beren gorputzekin sistema bidegabe eta desorekatu bati eutsiz eman duten guztiengatik.Bat egiten dugu greba honetako aldarrikapen guztiekin, eta, bereziki, sektore gisa, honako hau eskatzen dugu:

Atzerritartasun Legea indargabetzea! Zaintzako langile guztiak erregularizatzea!
Etxeko enpleguaren barne-erregimena desagerraraztea! Erroldatzeko eta etxebizitza eskuratzeko eskubidea pertsona guztientzat! Etxeko langileak Lanaren Erregimen Orokorrean sartzea! Zaintzako langileen lan-baldintzak hobetzea! Etxeko langileentzat gutxieneko soldatatik gorako soldata ezartzea!

GOAZEN GREBA FEMINISTA OROKORRERA, GREBA HAU GUREA ERE BADA…

Sinatzaileen zerrenda

Griselda Amado eta Yolanda Santxo (ATHCA, Araba), Candida Rivas Mendoza (Bidez Bide Elkartea, Gipuzkoa), Norma Maffare eta Flabia Eskarlet (Mujeres del Mundo, Bizkaia), Mariela Garzón Villota eta Biki García Olazarán (THYCNA, Nafarroa); Silvia Gonzalez eta Yolanda Atoy (Trabajadores No Domesticadas, Bizkaia).