2019ko azaroan Pikara Magazine aldizkarian argitaratutako ‘La prueba del pañuelo explicada para dummies’ artikuluan, Silvia Agüerok clickbait titularra erabili zuen emakume ijitoen sexualizazioaren inguruan dagoen morbo sutsua salatzeko. “Emakumeak beren gorputzen jabe dira, baina, batez ere, ijitoen jojoian ijitoek agintzen dute”, idatzi zuen.

Bost urte geroago, feminismoak ikusgarritasun handia duen eta eraso gehiago jasotzen dituen honetan, Silvia Agüerok emakume ijitoen aluarekiko obsesioa salatzen jarraitzen du. “Mundu guztiak eman behar du iritzia ijitoen gorputzari buruz, gure aluari buruz”, esan zuen Pikara Magazinek Gasteizen eta Bilbon azaroaren 22an eta 23an antolatutako “Lanerako eta osasunerako eskubidea ikuspegi antiarrazistatik” jardunaldietan.

“Jaiotzen den haur bakoitza garaipen bat da, lege berdinak izan arren, zuek iraganean ez baituzue nahitaezko esterilizazioei aurre egin behar izan”

Emakume ijitoen genitalekiko obsesio horrek eragina du haien osasunean, salatu zuen. Espainiar Estatuan, jaiotza-tasa baxua izan arren, 29 urterekin tronpen lotura egitea eskaini zioten. “Antisorgailuak ematen dizkigute, leloak bagina bezala; pilula hartzea ahaztuko zaigula esaten dute, eta, beraz, injekzio bat jartzen digute hiru hilean behin”, partekatu zuen jardunaldietan. Pikara Magazinen argitaratutako hainbat artikulutan, Agüerok Europan duela gutxi arte emakume ijito askok jasan duten nahitaezko esterilizazioa salatu du. “Espainiako Estatuak 600 urte daramatza emakume ijitoen aluarekin obsesionatuta”, esan zuen M. Fernanda Kreisek moderatutako mahaian.

“Abortuaren alde borrokatzen zen bitartean, nahitaezko esterilizazioak gelditzeko borrokatu ginen gu. Alabak izateko eskubidea funtsezkoa da emakume ijitoen aktibismorako. Jaiotzen den haur bakoitza garaipen bat da, lege berdinak izan arren, zuek iraganean ez baituzue nahitaezko esterilizazioei aurre egin behar izan”, salatu zuen.

Medikuntza koloniala

Indarkeria obstetrikoaz ere aritu ziren “Ugalketa-eskubideak eta pertsona migratu eta arrazializatuen osasunerako sarbidea” mahaian. Bertan, Silvia Agüero ijito feministarekin batera, Quinndy Akeju izan zen, sistema publikoko erizaina, aktibista eta Afrocolectiva taldeko sortzaileetako bat.

Akejuk emakume beltzek eta afrikar ondorengoek jasaten duten indarkeria obstetrikoaren sustrai estrukturala azaldu zuen, eta J. Marion Sims aipatu zuen. Ginekologia modernoaren aitatzat hartzen da hau, eta anestesiarik gabe eta, jakina, baimenik gabe baginako kirurgiak egin zizkien esklabo beltzei bere etxeko lorategian, dagoeneko eterra existitzen bazen ere. 2018ra arte, bere estatua New Yorkeko Central Park delakoan egon zen.

“Torturak ziren. Minik ematen ez ziela esanez justifikatzen zuen egindakoa, indartsuak zirelako eta mina jasateko gai zirelako. Deshumanizatu egiten gintuzten “, partekatu zuen medikuntzaren iragan koloniala salatu zuen aktibistak. Gogora ekarri duenez, gaur egun ere indarrean dago ikuspegi hori: “Larruazala lodiagoa dugulako mina hobeto jasaten dugula entzuten da oraindik ere”.

Datuak falta dira

Estatu Batuetan eta Erresuma Batuan emakume beltzek eta afrikar ondorengoek 15 aldiz aukera gehiago dituzte erditzean hiltzeko emakume zuriek baino. “Hemen ez dago daturik, azterketarik ez dagoelako. Ez du interesik “, esan zuen. Beste kritiketako bat da espainiar Estatuan migrazioez bakarrik hitz egiten dela, ez etniaz edo arrazaz, “atzerritartu egiten gaituzte”.

Esan zuenez, 2007ko Resultado perinatal de la población inmigrante del Área Sanitaria III de Zaragoza tesia da dagoen azterketa bakarra. Bertan jasotzen denez, “atzerriko amen umekien eta jaioberrien heriotza-tasa handiagoa da Espainiako amen kasuan baino”, “heriotza-tasa perinatalik handiena, berriz ere, Saharaz hegoaldeko Afrikako emakume-taldeari dagokio (milako 66)”, edo “5. minutuan jaioberrien depresio larritzat adierazitako erikortasun perinatala ia hamar aldiz ohikoagoa da ama atzerritarren seme-alabetan (ehuneko 2,9) Espainiakoetan baino (ehuneko 0,3), eta Saharaz hegoaldeko ametan hogei aldiz handiagoa (ehuneko 6,6)”.

Silvia Agüerok Ijito Herriari buruzko datu falta ere salatu zuen: “Ez dakigu ez zenbat garen, ez non gauden. Ijito Herria ez da existitzen espainiar Estatuarentzat “. Testuinguruaren azterketa egiterakoan, idazle, aktore, antzerkigile eta aurkezleak gogorarazi zuen pobrezia-arriskuak osasunari eragiten diola, baita antigitanismoari eta arrazakeriari ere.

“Elkarrekin joaten gara ospitalera, guretzako ez delako espazio segurua. Zure osasuna hobetzeko, ingurunetik urrun egon behar duzu? Gainera, argi desatsegina dago eta inoiz sendatuko ez zaituen janariaz elikatu behar zara. Nork esan du ez dugula eguzkia eta barazkiz betetako lapikoa behar hobeto jartzeko? “, galdetu zion bere buruari aktibista ijitoak, ospitaleetatik askotan bota dutela kontatu ondoren. Agüerok gogorarazi zuen, halaber, osasun-langileen lan-baldintzek eragina dutela pazienteei ematen zaien tratuan.

Quinndy Akeju Euskadiko osasun sistema publikoko erizaina da. Barre egin zuen “ospitaleetako argiaren tristura” gogoratzean. Eta gehitu zuen: “Pertsona ijitoek gure antzeko esperientziak dituzte osasunerako sarbidean. Pertsona arrazializatuok egoera izugarriak bizi ditugu ospitaleetara goazenean. Eta arrazakeria instituzional eta eguneroko horrek bizitza izorratzen dizu. Nongoa zaren galdetzen dizute, baina osasuna unibertsala dela esaten dizute “. Adibidez, administrazio-egoera irregularrean dauden pertsonek ezin dute haurdunaldien jarraipena egin. Eta noski, ezin dute abortatu; “tortura bat da”, gaineratu zuen.

Bi hizlariek osasun-sistemarako sarbideari lotutako unibertsaltasunaren kontzeptua salatu zuten. “Erresuma kolonialek eraiki dute. Baietz esaten digute, unibertsaltasuna dagoela, baina hori ez da ezertan gauzatzen, gaslight da “, adierazi zuen Akejuk.