Irailaren 9tik 11ra Euskal Herriko 1. Jatunaldi Lodiak egingo dituzte Gernikan. «Ezin kabitu!» lelopean, lantegiak, hitzaldiak eta kontzertuak antolatu dituzte, besteak beste. Antolakuntzako kide Mijo Lizarzaburuk azaldu dizkigu topaketen nondik norakoak.
Akaso, estudio txiki, xume eta estuegiak izan daitezke, baina, aniztasun, indarrez eta elkartasunez eraiki nahi den mundu justuago baten konkistarako jaioak dira. Irrati libreak.
Gero eta marka gehiagok adierazi nahi dute, publizitatearen bitartez, «feministak» direla; «iraunkorrak» direla adierazteko darabilten arinkeria berdinarekin egin ere, askotan. Halako garbiketen bidez, eskaera sozialak merkantilizatu nahi dituzte.
Saretzean oinarritutako militantzia eredua, burujabetza feminista eraikitzeko anbizio handiko proiektu politikoa, subjektu anizkoitzak barnebiltzeko eta aitortzeko konpromisoa… Euskal Herriko Bilgune Feministaren indarguneak zein erronkak errepasatu ditugu, erakundearen 20. urteurrena ospatu duten hainbat lagunekin.
‘Boterea lokatzetan’. Baziren behin bi arrai gazte, pasieran zebiltzala arrai zaharrago batekin topo egin zutenak, bat-batean. Azken horrek, diosala egin eta esan zien: "Egun on, mutilak! Nolako ura dugu gaur?".
Hitzen soinuaz, ahotsaz eta gorputzaz mintzatu gara Ixiar Rozasekin, consonniren eskutik kaleratu berri duen Sonar la voz liburuari tiraka.
Bizenta Mogelek 1804ean argitaratu zuen 'Ipui onac' liburua, emakume batek euskaraz plazaratutako lehena. Hitzaurrean bertan zioen jabetzen zela emakume batenak ez ziren egitekoetan sartu zela.
Tanxugeiras galegoz abesten Espainiako estatua ordezkatzeko Europan. Chanelek bozetan irabazi izanagatik, haur askok eman du izena pandero eskoletan. Haur askok izan nahi du Tanxugeiras.
Buruz dakigun isiltasun bakoitzaren atzean, askotan, gatazka bat ezkutatzen da; edo bi; edo hiru; edo lau; edo hamaika. Eta gatazka bakoitzaren atzean, eremu gutxietsi bat: plaza debekatuak, hizkuntza zigortuak eta politika azpiratzaileak. Gatazkaz gatazka, erresistentzien soka txirikordatuz doa.
Skakeitan taldearen azken bira Aho uhal bakarkako diskoaren promozioarekin uztartzen ari da Olatz Salvador. Emakume musikariak saretzeko proiektuetan ere inplikatu da. Arrakasta autozaintzarekin bateratzea da esku artean daukan erronketariko bat.
Bidaiak eta bidaiak daude. Turistak eta migranteak daude, esate batera. Gu gaude eta Waraba eta Fatoumata daude. Eta berez bide den baina muga bihurtua dugun Bidasoan pausoa gelditu eta gurutzatu gara.
Emakumeen* gaitzak dira gernu-galerak eta baginako lehortasuna, normalizatuta dauden gaitzak. Perineoko edo pelbis zoruko arazoen iturburuan indarkeria obstetrikoa eta sexu errepresioa daude maiz. Osasun sistema androzentrikoaren utzikeria salatzen dute pazienteek, baita fisioterapeuta eta psikologo feministek ere.
Gabriela Damián Miravetek Mundua den etxea fabula argitaratu berri du. 2018an AEBetako Tiptree saria jaso zuen feminizidioei buruzko Soñaran en el jardín (Lorategian amestuko dute) ipuinari esker.
Etxea erloju bat da denboraz desjabetua. Etxeko lanak, etxeko zaintzak, etxeko gaitzak. Zer gertatzen da etxe barruetan?
Zeri esaten diogu desio? Zer gertatzen da bortxaketa desioz mozorrotzen denean? Eta kontsumismoz janzten? Zerk sortzen digu desioa? Eta desioak zer sortzen digu? Desio ez-kapitalistarik posible ote da?
Arantza Santestebanek 918 gau dokumentala estreinatu zuen iaz. Ez zuen Euskal Herrian estreinatzeko aukerarik izan, baina nazioartean hainbat sari jaso ondoren, iritsi da Euskal Herrira azkenean.
Patriarkatuari buruzko gogoeta “abstraktuak” gorputzera eta lurrera ekartzeko asmoz sortu du “Magma mia” bakarrizketa Bea Egizabalek. Formatu horretan ia hasi berria da, baina esperientzia du oholtzan: hogeita bost urte darama sorkuntza lanetan. Ibilbide osoari egin dio so elkarrizketan.
‘Epika lokatzetan’. Zer da epika? Eta zer ez? Non ikusten dugu epika? Eta non ez? Nork erabakitzen du ze gertakari den epikagarri? Nola eta nondik eraiki ditzakegu bestelako epikak?
Zer da ahotsa? Norena da? Nolakoa behar du izan entzuna izateko?
Bertsolari feministek borroka eremu izan dituzten plazak eraldatzen dihardute, kolektiboan ehundu duten babes-sareari esker. Nerea Ibarzabal eta Saioa Alkaiza Bizkaiko eta Nafarroako txapelketetako irabazleak elkarrizketatu ditugu BIRA kulturguneko Urdin Elektrikoan.
